Maak jouw tuin waterklaar

Seizoentip: Maak jouw tuin waterklaar 

We krijgen steeds vaker te maken met langdurige droogte en hevige neerslag. Als we naar de klimaatveranderingen kijken, worden de problemen rondom watertekort en wateroverlast alleen nog maar erger. De komende jaren wordt in veel gemeenten bij aanpassingen aan wegen en plantsoenen het regenwater van de riolering afgehaald. Dit is echter niet voldoende om het waterprobleem definitief op te lossen. Alleen met de hulp van inwoners kan er écht een verschil gemaakt worden. Ons advies: Maak jouw tuin waterklaar! Lees hier onze tips hoe je dit doet.

Door regenwater vast te houden warmt de directe woonomgeving minder op. Dit kun je doen door jouw tuin te vergroenen, door verharding achterwege te laten waar dit niet noodzakelijk, en door het aanleggen van groene daken, groene tuinen, greppels en vijvers. Veel groene tuinen maken van jouw stad een groene, beter waterbufferende en koele stad. Wij geven jou 8 tips om jouw tuin waterklaar te maken. Heb je na het lezen van deze tips nog vragen of wil je deskundige hulp bij de technische aspecten van een waterklare tuin? Neem dan gerust contact met ons op en wij helpen je graag verder.

1. Beplanting

Een kale bodem droogt sneller uit. Door de harde korst verliest de bodem het vermogen om water op te nemen. Beplanting voorkomt dit doordat het water vasthoudt en doordat de doorworteling van de grond het infiltratievermogen van de bodem verbetert. Hogere beplanting zoals heesters verhoogt het opnamevermogen van de bodem met een factor drie ten opzichte van kale grond. Hoe hoger de beplanting, des te dieper de wortels en des te beter de doorworteling van de bodem door de plant en de waterbuffering in de plant, op de plant en in de bodem. Een beplante bodem warmt bovendien veel minder op in de zomer vergeleken met een verharde bodem. Beplanting biedt daarnaast ruimte aan allerlei leven en houdt door verdamping de omgeving koel.

2. Groene daken

Groene daken hebben veel positieve effecten. Ze bufferen regenwater, houden het eronder liggende vertrek koel en zorgen voor meer biodiversiteit. Er zijn verschillende typen groene daken: dakterras, dakmoestuin, sedumdaken, solargroendak en gevelbegroeiing. Er wordt onderscheid gemaakt tussen extensieve groene daken (deze vragen nauwelijks onderhoud) en intensieve groene daken (hebben bewatering en onderhoud nodig). Extensieve groendaken zijn over het algemeen dunner, lichter en minder kostbaar, maar alleen als sedumdaken uitvoerbaar. Intensieve groene daken kennen verschillende opbouwen en kunnen beplant worden met alles wat ook in een tuin te vinden is.

 

Er zijn standaardpakketten van verschillende producenten beschikbaar met garanties. De opbouw hangt af van de doelstelling: betaalbaar, regenwaterbuffering, natuurontwikkeling en/of gebruikersdak.

Groene daken zijn in principe opgebouwd uit een substraatlaag met de beplanting, eronder een drainagelaag, een wortelwerende laag en een waterdichte laag. Een professioneel aangelegd groen dak verlengt de levensduur van jouw dakbedekking.

 

Tips:

  • Ga na of jouw gemeente subsidie verstrekt voor de aanleg van een groen dak.
  • Verbouw jouw eigen voedsel op het dak.
  • Combineer een groen dak met zonnepanelen. Deze werken efficiënter op een groen dak dan op een normaal dak omdat ze minder snel warm worden.

3. Waterdoorlatende verharding

Minimaliseer verharding in de tuin en kies waar mogelijk voor waterdoorlatende verharding. Dit heeft verschillende voordelen:

  • Het regenwater kan in de bodem wegzakken en het grondwater aanvullen. Het regenwater hoeft dan niet via een putje en het riool afgevoerd te worden. Dit helpt mee om wateroverlast op straat en in de tuin bij hevige regenbuien te voorkomen.
  • Het vervangen van tegels door waterdoorlatende verharding biedt meer ruimte aan een natuurlijk bodemleven en sommige materialen worden ook minder heet in de zomer. Maak bij jouw terras bijvoorbeeld gebruik van rasters met daarover een grindlaag. Zo kan het regenwater wel de grond in, maar zakken stoelen en tafels niet weg. Dit geldt ook voor houtvlonders met gaten of spleten.

4. Groene erfafscheiding

In plaats van een houten schutting kun je ook hagen en struiken planten. De bladeren helpen water te verdampen en groene erfafscheidingen zijn beter voor de biodiversiteit: hagen en struiken bieden schuilplaatsen en voedsel aan veel soorten vogels en insecten. Daarnaast helpen ze de tuin koel te houden en zijn ze goed voor de waterhuishouding van de stad. Natuurlijk kun je ook voor bessenstuiken kiezen; daarvan kun je zelfs eten!

 

Wil je toch liever iets anders, probeer dan zo min mogelijk materiaal te gebruiken. Bijvoorbeeld rekken waar groen tegenaan kan groeien. In het geval van hout, kies voor FSC gekeurd hout.

5. Geveltuintje

Het verwijderen van een rij tegels langs de gevel van de huis zorgt ervoor dat het van de gevel afstromende regenwater in de grond kan infiltreren. Planten in de volle grond hoef je minder vaak water te geven dan planten in een pot. Door klimplanten in de geveltuin te plaatsen, blijft het begroeide deel van de gevel in de zomer koel. Als er vruchtdragende soorten, zoals wijnranken of rode bessen worden geplant, bieden de vruchten voedsel voor jezelf, maar ook voor bijvoorbeeld vogels.

6. Infiltratievoorziening

In tuinen met een goed waterdoorlatende ondergrond, zijn infiltratiekratten en buizen een relatief simpele en niet dure oplossing voor infiltratie. Deze voorzieningen plaats je onder de grond. Om vast te stellen hoe goed de bodem in jouw tuin het water doorlaat, kun je de emmerproef doen. Je graaft een gat van 30 x 30 x 30 cm en gooit hierin een emmer water leeg. Als het water binnen een half uur helemaal is weggelopen, heb je een goed doorlatende, zandige grond. Als het meer dan vier uur duurt voordat het water weg is, is de bodem een slecht doorlatende veen- en kleigrond. Voor een betrouwbaar resultaat is het belangrijk om de proef op meerdere plekken in jouw tuin te doen.

 

Tips:

  • Plaats een bladvang tussen regenpijp en infiltratiekrat om verstoppingen te voorkomen.
  • Check bij de gemeente of jouw bodem geschikt is voor een infiltratiekrat.

7. Regenwateropslag

Je kunt regenwater opvangen en opslaan om dit later te gebruiken om bijvoorbeeld planten water te geven. Er zijn vele vormen en maten van regenwateropslag: regentonnen, -zuilen, -schuttingen etc. Let er wel op dat de opslag weer leeg is als er een regenbui op komst is en dat er een overloop is voor als de opslag vol is. Het is ook mogelijk om regenwater te gebruiken voor toiletspoeling en de wasmachine. Hierbij is een regenwatergebruikssysteem nodig.

 

Tip:

Plaats jouw regenton op een schaduwrijke plaats. Dat zorgt ervoor dat het regenwater schoon en fris blijft.

8. Buffervijver of wadi

De schuine, beplante oevers van een regenwaterbuffervijver zijn van waarde voor de biodiversiteit en helpen mee de tuin koel te houden. Een buffervijver is zinvol in gebieden met kleigrond met een hoge grondwaterstand. Bij de aanleg van een buffervijver is het belangrijk ervoor te zorgen dat de vijver diep genoeg is (meer dan 0,8m, liever 1,5m i.v.m. waterkwaliteit) zodat waterdieren zowel bij een lage waterstand als bij vorst kunnen overleven. De buffercapaciteit van een regenwatervijver is beperkt; hij moet dan ook van een overstort worden voorzien. In zandgrond is een wadi meer geschikt, deze kan helemaal droog vallen.

 

Een wadi is een lager gelegen stuk grond zoals een greppel of een glooiende kuil die doorgaans geen water bevat. Wanneer het hevig regent wordt het regenwater hier heen geleid. Er zijn twee soorten wadi’s te onderscheiden. Bij de eenvoudigste is het bergend volume van de wadi eenvoudig het volume onder de inlaatpunten voor water. Dood organisch materiaal en zand die met het hemelwater mee de wadi in stromen, blijven op de bodem achter en kunnen tijdens droge perioden gemakkelijk verwijderd worden. Dit laatste geldt ook voor de technisch interessantere wadi’s die onder het inlaatniveau een slokkop (afvoerputje) hebben waarmee water naar een onder de wadi gelegen ondergrondse infiltratievoorziening wordt geleid. Hierdoor kan de capaciteit van de wadi aanzienlijk vergroot worden zonder dat een onwenselijk diepe kuil ontstaat.

Bekijk deze film over een waterklare tuin: 

Wil je meer informatie over een waterklare tuin? 

Neem dan contact op met:

Jos

Bekijk ook onderstaande pagina's: 

Aandacht voor water

Waterklaar

Waterklaar

waterklare inrichting

Waterklare inrichting