Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaat-adaptieve maatregelen 

De gemeente Boxmeer is een vooruitstrevende gemeente op het gebied van biodiverse én klimaatadaptieve maatregelen. Een mooi voorbeeld waarin beide maatregelen optimaal zijn toegepast is het Hoogkoorplein in Boxmeer. Onder dit plein liet de gemeente in 2020 vijf waterbergingskelders bouwen om wateroverlast in de toekomst te voorkomen. Ook werd het hele plein opnieuw ingericht en aangeplant door Jonkers met bloemrijke en biodiverse planten.

Aanleiding voor de grote renovatie van het Hoogkoorplein was extreme wateroverlast die in 2016 de parkeergarage aan het Hoogkoorplein volledig blank zette. Negen auto’s in de parkeergarage werden total loss verklaard. Sindsdien wapent de gemeente zich tegen dit soort buien door waar mogelijk klimaatadapatieve maatregelen te nemen. Ook kiest de gemeente bewust voor biodiverse planten in het openbaar groen. Twee vooruitstrevende keuzes die de gemeente Boxmeer tot een klimaatadaptieve en biodiverse voorbeeldgemeente maken. Wij spraken Nick Coppens en Ruud Custers van de gemeente Boxmeer over alle genomen klimaatadaptieve en biodiverse maatregelen op het Hoogkoorplein.

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Waterbergingskelder onder Hoogkoorplein in Boxmeer

Klimaatadaptieve maatregelen tegen wateroverlast

“Het Hoogkoorplein ligt op een van de laagste punten van het centrum van Boxmeer. Hierdoor was er regelmatig wateroverlast bij extreme regenbuien”, vertelt projectleider Nick Coppens. “We stonden voor de opgave om 5.000 m3 aan waterberging te realiseren. Dat zijn twee volle olympische zwembaden. Onder het parkeerterrein zijn daarvoor vijf zogeheten waterbergingskelders gemaakt. Bij een extreme regenbui wordt het overvloedige regenwater tijdelijk in deze kelders opgevangen en daarna gedoseerd teruggepompt in het riool.” Op onderstaande visualisatie is dit principe weergegeven. "Naast vijf waterbergingskelders zijn er ook drie wadi’s rondom het nieuwe parkeerterrein gemaakt. Hierin wordt het regenwater opgevangen dat rechtstreeks op het Hoogkoorplein valt, zodat het via de wadi’s langzaam in de ondergrond kan infiltreren”, vertelt Nick.

Klimaatadaptieve maatregelen tegen hittestress

“Onder klimaatadaptatie verstaan we niet alleen het beperken van wateroverlast, maar ook het verminderen van hittestress. Om hittestress te verminderen, hebben we bewust gekozen voor veel groen op het parkeerterrein. Waaronder grote en kleinere bomen die zorgen voor schaduw. Bij de bouw van het plein is met deze groene invulling rekening gehouden. Tussen de waterbergingskelders zijn stroken bomengrond aangebracht, zodat de grote bomen goed kunnen wortelen. Ook de franchisenemer van Albert Heijn vindt het belangrijk dat mensen prettig boodschappen bij hem kunnen doen en niet bij een kokendhete auto terugkomen. Samen hebben we ervoor gekozen om een paar grote bomen die voor de herinrichting al op het plein stonden tijdelijk te verplaatsen zodat ze later weer teruggeplaatst konden worden en meteen voor body en schaduw konden zorgen. Een maximum aantal parkeerplaatsen was dus niet leidend, winkelgenot wel”, zegt Nick tevreden.

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Gemeente Boxmeer neemt vooruitstrevende klimaatadaptieve maatregelen

Biodiversiteit terugbrengen in het stedelijk gebied

De overige beplanting op het Hoogkoorplein is volledig ontworpen en aangeplant onder leiding van Jonkers. Hierin werden alle wensen van de gemeente Boxmeer door projectleider Bas Janssen van Jonkers verwerkt, waaronder het bevorderen van de biodiversiteit. In de wadi's koos Bas niet voor gras, wat je vaak tegenkomt bij wadi’s, maar voor bloemrijke GreentoColour®-beplanting die geschikt is om korttijdig in het water te staan. “Een belangrijke wens van de gemeente was dat er waardplanten voor de bijen en drachtplanten voor de vlinders in de beplanting werden opgenomen", vertelt Bas. "Waardplanten worden gebruikt voor de voortplanting en groei en drachtplanten produceren voedsel voor bijen, vlinders en andere insecten in de vorm van stuifmeel en nectar. Ook hebben we besdragend bosplantsoen aangeplant als voedsel- en schuilgelegenheid voor de vogels. Alle plantvakken aan de rand van het plein zijn aangeplant met bloemrijke vaste planten van GreentoColour® en afgekaderd met struikklimop. Deze struik bloeit laat in het jaar en is heel belangrijk voor de bijen. Hij dient als voedsel en de bijen zetten hier hun eitjes op af. Als de eitjes vervolgens uitkomen, vinden de jonge insecten meteen voedsel in de nabije omgeving.”

Het Bonte Berm concept; een unieke combinatie van bloembollen en inheemse kruiden

“Aan het Hoogkoorplein is ook het Bonte Berm concept aangelegd. De Bonte Berm is een combinatie van verwilderingsbollen én inheemse kruiden", legt Bas uit. "Deze bollen bloeien elk jaar weer opnieuw. In oktober 2021 gaan we de Bonte Berm aanbrengen. We gaan dan de bollen aanplanten en de inheemse kruiden inzaaien. Afgelopen jaar hebben we er een tijdelijk mengsel ingezaaid, om de bodem weer tot rust te laten komen na intensieve graafwerkzaamheden op het plein. De bloembollen zorgen voor bloei vanaf januari tot en met mei. Vervolgens neemt de inheemse kruidenvegetatie de bloeiperiode tot in het late najaar over. Juist de bollen die bloeien in januari zijn een belangrijke voedselbron voor insecten als alle andere planten nog tot bloei moeten komen.”

Tijdelijk inheems zaadmengsel

Voorbeeld van het  Bonte Berm concept in Alkmaar (foto: JUB)

Voorbeeld van het  Bonte Berm concept in Alkmaar (foto: JUB)

“De gemeente Boxmeer probeert waar mogelijk rekening te houden met het verbeteren van de biodiversiteit”, vertelt groenbeheerder Ruud Custers. “Bij plantuitval in onze lanen kiezen we bewust voor de aanplant van biodiverse soorten. Maar ook in plantsoenen, bermen en parken passen we diverse kruidenmengsels, bollen en planten toe om zo de biodiversiteit te bevorderen. Ongemaaide bermen en wilde bloemenmengsels kunnen er wat rommelig uitzien waardoor sommige inwoners denken dat wij geen onderhoud uitvoeren. Echter is dit vaak een bewuste keuze van de gemeente. Vlinders, insecten, vogels en kleine zoogdieren vinden hier voedsel en een schuilplek. Door op het Hoogkoorplein te kiezen voor Heem, GreentoColour® en het Bonte Berm-concept hopen wij bij onze inwoners en bezoekers meer bewustwording te creëren voor het belang van biodiversiteit”, zegt Ruud.

Voorbeeld van het Bonte Berm concept in Amersfoort (foto: JUB)

Voorbeeld van het  Bonte Berm concept in Zeist (foto: JUB)

Voorbeeld van het  Bonte Berm concept in Alkmaar (foto: JUB)

Voorbeeld van het  Bonte Berm concept in Alkmaar (foto: JUB)

Klimaatadaptief gedachtegoed delen met bewoners

“De gemeente Boxmeer is steeds meer bezig met onderwerpen als klimaatadaptatie, hittestress, waterbergen en het verbeteren van de biodiversiteit”, vertelt Ruud. “Wanneer deze thema’s uitgewerkt worden in realistische plannen vragen sommige inwoners van Boxmeer zich af of dit wel nodig is. Op het Hoogkoorplein hebben we de plaatsing van een of twee bijenhotels in voorbereiding. Daar komt een bord bij te staan, waarop we informatie geven hoe en waarom we er bewust voor kiezen om de biodiversiteit te stimuleren. Ik verwacht dat we deze na de zomer kunnen plaatsen.”

 

“Ook werkt de gemeente Boxmeer met klimaatlabels om het stedelijk gebied te vergroenen en hittestress tegen te gaan. Je kunt de klimaatlabels vergelijken met de energielabels op huishoudelijke apparaten”, vertelt Nick. “Qua biodiversiteit hebben we nog niet echt ‘beleid’. De aanstaande herindeling met de gemeenten Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert en St Anthonis tot de nieuwe gemeente Land van Cuijk biedt kansen op dat vlak. Samen gaan we kijken hoe elke gemeente de biodiversiteit al bevordert en grijpen we de kans om samen nieuw beleid te maken.”

Bronvermelding:

Beelden uit overstroming in 2016 verwerkt in eerste film komen van Omroep Brabant.

Foto's van waterbergingskelders zijn afkomstig van Martin te Grotenhuis van Royal Haskoning.

Wil je meer weten over het bevorderen van de biodiversiteit  
in de stedelijke omgeving? 

Neem dan contact op met:

Bas

Bekijk ook onderstaande pagina's 

Voorkom uitdroging, plaats een wadi

Voorkom uitdroging, plaats een wadi!

waterklaar

Kies voor een waterklare buitenruimte!

Wadi Siebengewald

Gemeente Bergen kiest voor een wadi